Kanatlı Hayvanlarda Görülen Viral Hastalıklar?

Kanatlı hayvan hastalıklarında hastalık etkeni olarak her ne kadar hem viral hem bakteriyel hemde paraziter hastalıklar yer alsada , viral hastalıklar diğer katagotilere kıyasla çok daha fazla ölüm meydana getirmesi ve daha ani bulaşım göstermeleri ile ön plana çıkmaktadırlar . Bakteriyel , paraziter , fungal kökenli hastalıkların bir çoğunun ilaçla tedavi olanağının olması hastalıkla mücadelede elimizi güçlendirmektedir . Oysaki viral hastalıkların doğrudan tedavi imkanları yoktur . Ancak aşı gibi koruyucu hekimlik çalışmaları ve beslenme destekleri ile hayvanların bağışıklık sistemlerinin güçlendirilmesi ile viral etkenlere karşı mücadele edilmektedir . Kümes hayvanlarımızı etkileyen viral hastalıkların bazıları şunlardır ;

NEW CASTLE HASTALIĞI  – YALANCI VEBA ( ND )

Hastalık Etkeni ; Paramyxovirus

Yalancı veba, hastalık etkeni solunum , sindirim , göz ve göz mukozasından bulaşabilmektedir . Virüs kümeslerde 7 hafta kadar canlı kalabilmektedir .

Solunum belirtileri , bacak, boyun ve kanatlarda felç , hızlı yayılan ve öldüren bir hastalıktır . Yumurta verimi %30 ile % 50 arası düşebilmektedir . Hastalığın ardından 2-3 hafta sonrasında yumurta verimi tekrar yukarıı çıkar .

Hastalığı geçiren hayvanlar 5 hafta kadar daha virusu saçmaya devam ederler .

KUŞ GRİBİ   (Avian İnfuenza )

Hastalık Etkeni : Orthomyxoviridae familyasından İnfluanza A dır.

Ani bulaşıcı ve öldürücüdür . Kafada ve ayaklarda morarmalar oluşur .

Şiddetli Olgularda Görülen Belirtiler ;

• Hayvanlar aniden ölmeye başlar .
• Kümesin % 50 – % 90 oranında hayvan telef olur .
• Sakal , ibik ve göz çevresi morarmıştır ve ödemlidir
• Bacaklar morarmıştır .
• Hayvanlar şiddetli depresyon yaşar .
• Yem ve su tüketimi bıcak gibi kesilir .
• Yumurta verimi şiddetli düşer .

Kanatlı Hayvanlarda Görülen Hastalıklar?

ŞİŞ BAŞ HASTALIĞI  (  Swolen Head Syndrome , Turkey Rhinotracheitis )

Hastalık etkeni olan Avian Metapnömovirus hayvan tarafından alındıktan 6 – 12 gün sonra hastalık kendini belli etmeye başlar . Dış bakıda belirgin olarak görülen özellikler ;

• Hayvanların kafa ve bazende sakallarına yayılmış yoğun , sarımtırak derialtı ödem çok belirgindir .
• Göz çevresi mukozal dokuda köpüklü bir sıvı akıntısı vardır .
• Burun akıntısı vardır . Gözler ıslaktır .
• Gözler yüzün tamamına yayılan ödemin de etkisi ile çekik bir hal almıştır .
• Hayvanların yüz ve boyun kasları kasılmıştır ve baş geriye veya yana dödürülmüş olabilmektedir .
• Rahat soluk alıp veremezler öksürük aksırık görülebilir .
• Hayvanlar dengeli bir şekilde yürüyemez haldedir .
• Yumurtlayan hayvanlarda yumurta verimi % 5 kadar düşmektedir .
• Yumurta kabuğu incelir .
• Ölüm oranı % 1 ile % 30 arasında değişim gösterir .

İNFEKSİYÖZ BRONŞİT ( İB )

Hastalık Etkeni : Avian Coronavirus

Hastalığın görülme bölümlerine göre 3 formu vardır. Bunlar bir arada veya ayrı ayrıda görülebilir.

Solunum Formu :  – Solunum yetmezliği .

• Hırıltılı ve zor solunum .
• Öksürük , tıksırık .
• Burun akıntısı , Trekeal akıntılar .
• Yem tüketiminde azalma .
• Gelişim geriliği .

Reprodüktif ( Üreme Sistemi ) Formu :

– Yumurta üretiminde düşüş .

– Soluk renkli , yumuşak, pütürlü, şekilsiz yumurta oluşumu .

– Yumurtaların iç kalitesinde bozulma .

– Sulu yumurta akı ve sarısı .

-Üreme sistemi organlarından Ovidukt’a verdiği kalıcı hasar sonucu hiç yumurta veremeyen tavuklar oluşur .

Nefropatojenik Form :- Su tüketiminde artış .

-Üratlar içeren sulu dışkılama .

-Dehidrasyon .

– Tüylerde yapışma .

– Altlık çok hızlı ıslanır .

– Depresyon .

( Soluk borusu içi peynirimsi bir akıntı doludur , kızarmıştır )

İNFEKSİYÖZ  LARİNGOTRAKEİTİS ( İLT)

Hastalık etkeni : Herpes virus

Hasta hayvanlar boynunu ileri uzatarak zor nefes alır . Soluk borusu peynirimsi bir eksudatla tıkanır  ve hayvan oksijensizlikten ölür .

Mukoid bir burun akıntısı vardır .  Öksürük aksırık ,yüz ve gözde şişkinlik vardır .

Soluk borusu epitelinde şiddetli hasar olan hayvanların ağzından kanlı bir tükürük gelir .

Yumurta üretiminde % 10-50 azalma olabilir . 3-4 hafta sonrasında ise eski düzeyine çıkar .

MAREK HASTALIĞI

Hastalık etkeni : Herpes virus ( St 1-2-3 )

Bulaşma yolu 1 günlük civcivlerin ağız veya solunum yolu ile eski sürülerden kalan enfekte toz ve tüy foliküllerine maruz kalmaları ile oluşur . Çünkü marek yaşamış eski sürülerin tüy foliküllerinde ve keratinize toz tabakasında virüs 1 yıldan fazla canlı kalabilmektedir .

Hasta hayvanlar bir bacak önde diğeri arkada balerin oturuşu , göz renk değişimi ve körlük meydana gelebilir .

Kaslı mide sinirini etkileyebilir . Böyle vakalarda da hayvanların sindirim fonksiyonlarıgeriler ve hayvanlar gelişim geriliği yaşarlar .

Ölen hayvanların içleri açıldığında yumurtalıklarda ve diğer organlarda genellikle tümor varlığı saptanır .

YUMURTA DÜŞÜKLÜĞÜ SENDROMU ( EDS)

Hastalık etkeni ; Adenovirus

Yumurtlama dönemi başlangıcında etkilidir ve yumurta sayısını , kabuk kalitesini ve rengini bozmaktadır . Şekilsiz yumuşak kabuklu yumurtalar oluşur .

AVİAN ENSEFALOMİYELİTİS (A.E.)

Hastalık etkeni ; Avian ensefalomiyelitis virus

Damızlıklardan civcivine geçen bir hastalıktır .

1-3 haftalık genç hayvanları etkiler. Hayvanlar dizleri üzerinde oturur ve hareket etmezler . Baş ve boyunda titremeler olabilmektedir . Hayvanlar elle tutulduğunda titrediği rahatça hissedilir . Tek çare damızlıkların iyice aşılanmasıdır .

CHİCKEN ANEMİ ( Tavuk Anemisi – Mavi Kanat Hastalığı )

Hastalık etkeni ; Circoviridae ailesi Gyrovirus tür.

Hastalık enfekte damızlıklardan yavrularına bulaşır . Azda olsa hayvandan hayvana ekipman ve temas yoluyla bulaşmada olmaktadır .

Cav genç kanatlılarda ilk 3 haftaya kadar klinik belirtilere sebep olmaktadır . Hayvanlar depresiftir . Hayvanların kan değerleri düşer , ibik ve yüzde solgunluk , kanatta mavileşme görülür , yaşıtlarına göre gelişimleri geri kalır .

KANATLI ÇİÇEK HASTALIĞI ( Fowl Pox)

            Hastalık etkeni : Avipox virus

Yüz , ibik ve sakal gibi tüysüz tüm alanlarda çiçek tipinde veziküller oluşumu , ağız mukozasında difterik döküntü alanları oluşur.

GUMBORO HASTALIĞI ( IBD)

Hastalık etkeni : Birnavirus serotip 1

Ateş , depresyon , tüylerde kabarma, sulu beyaz ishal görülür . But ve göğüs kasında noktasal kanamalar belirgindir .

REO VİRUS ENFEKSİYONLARI

Hastalık etkeni : Orthoreovirus

Hastalık hayvanlar arasında genelllikle gübre aracılığı ile bulaşır . Etlik genç hayvanlarda daha yaygın görülen bir hastalıktır . Hayvanlar yürümeye isteksizdir . İncik tendolarında ve diz eklemlerinde belirgin şişlikler gözlenir .

Bacaklarda artrit yapar . Hayvanların tüyleri helikopter misali açılmıştır .