Kuluçka Döneminde Görülen Sorunlar Nelerdir?

Civciv çıkartmak için uygulanan kuluçka dönemi ,yumurtaya optimum şartlar sağlandığı bir yer olmanın dışında kendisinden bir önceki üretim basamağınında aynası konumundadır . Kuluçka kademesi gerek kuluçka kaynaklı problemlerin tespiti gerekse de damızlık hayvanların sağlık durumu ile ilgili bize birçok bilgi vermektedir . Anaç hayvanların yaşı ile ilgili olarak özellikle döllülük ve çıkım gücünün birlikte ifadesi anlamında kullanılan kuluçka randımanındaki sapmalar dikkatle izlenmeli , çıkımı gerçekleştiremeyen yumurtalar kırılarak embriyonal ölümün hangi aşamada gerçekleştiği tespit edilmelidir . Bu belirlenen döneme göre muhtelif nedenlerin ne olabiliceği ve nasıl düzeltilebileceği üzerinde durmak gerekir .

Kuluçka periyodu incelendiğinde ,ölen döllü yumurtaların 1/3 ünün erken dönem embriyo ölümü olduğu ortalamalar sonucu ortaya çıkmıştır . Orta dönem ölümleri çok nadir gözükür . Son dönem embriyo ölümleri iste toplam embriyonal ölümlerin 2/3 ü kabul edilir .

Erken Dönem Embriyo Ölümleri ( 0 -7. Günler arası kuluçka dönemi )

Döllü yumurtaların makinaya konduğu ilk 7 günlük dönemdir . Embriyonal gelişimin bu ilk haftasındaki ölümler genellikle kuluçka periyodu öncesi sorunları işaret eder . Kümes ortamındaki , nakliye sırasındaki veya yumurtaların belli bir sayıda biriktirilmesi dönemimdeki depolama hataları akla gelmelidir . Çoğunlukla erken dönem embriyo ölümlerinin en önemli nedeninin yumurtaların depolanması sırasındaki aksaklıklardan kaynaklandığı ortaya konulmuştur . Uzun süren ve ideal olmaya depolama sürecinde yumurtalarda nem kaybı olmakta , yumurta akı ve sarısı arasında yoğunluk farkı oluşmakta ve bu fark sonucu yumurta sarısı kabuğa doğu yaklaşmaktadır . Bunun sonucu olarak embriyonun içinde olduğu yumurta sarısı hava boşluğu zarına yapışmaktadır . Bu süreçte embriyo hızla su kaybı olduğu gibi genişleyen hava boşluğundan zamanla porlardan içeri bakteri girişleride kolaylaşmaktadır . Bu gibi negatif etkilerin hepsi embriyonun erken dönem ölümüne zemin hazırlar ;

1. Yumurtaların uzun süre depolanması .
2. Uygun olmayan depo ısısı ve nemi .
3. Kuluçka makinalarına yumurtanın yerleştirildiği ilk günlerde yüksek veya düşük sıcaklık uygulanması .
4. Damızlık tavukların yaşlı olması .
5. Dişi yada erkeğe bağlı dölsüzlük problemleri .
6. Kümesteki horoz / tavuk oranının yanlış olması .
7. Hayvanları yemlerindeki Vitamin E , Riboflavin , Biotin , Pantotenik asitve linolenik asit yetersizlikleri .
8. Kuluçka makinesi iç havalandırmasının yetersiz oluşu , Karbondioksit oranının %1 i geçmesi .
9. Erken dönemde çevirme hareketinin yetersizliği ve çevirme açısının 90 derece olmayışı .

Orta Dönem Embriyo Ölümleri ( 7 – 17. Günler arası kuluçka dönemi )

         Kuluçka döneminin ikinci haftası itibariyle meydana gelen döllü yumurtaların embriyolarının ölmeside kısmen uygunsuz kuluçka şartlarının etkisi olmakla beraber , sıklıkla damızlık hayvanlardaki besin maddesi yetersizlikleri ve yumurtaya bulaşan mikroorganizmaların sebep olduğu bulunmuştur . Bu dönemde meydana gelen ve beslenme kaynaklı sorunların başında kısa baldırlı civcivlerin oluşumu ve çarpık gagalı civcivlerdir . Riboflavin , vitamin B12 , Biotin , Niasin eksiklikleri üzerinde durulmalıdır . Ayrıca yer yumurtaları ve farkedilemeyen ufak çatlakları olan yumurta kabuklarındanda bakteriyel etmenlerin girmesi sonucu orta dönem ölümleri meydana gelmektedir .

Geç Dönem Embriyo Ölümleri ( 17- 21. Günler arası kuluçka dönemi )

         Kuluçka döneminin son günlerinde meydana gelen embriyo ölümleri genellikle uygunsuz kuluçka şartları , aspergillus (küf ) etkenleri , solunum sistemi hastalıkları ve kalıtsak faktörlere işaret eder .

Aspergillus ( küf ) bulaşması özel bir durumdur ve yumurta kabuğu kırlıdığında zar üzerinde mantar üremesi gözlenirse potansiyel bir aspergillus bulaşıklığı olarak kaydedilmelidir . Makinanın iç temizliğinin iyi olmadığı anlamı ortaya çıkmaktadır .

21 gün çıkım sona erdikten sonra çıkmayan yumurtalar toplanmalı ve ayrıca kırımı yapılmalıdır . Bu kırım sırasında civcivin kabuk zarını kırıp kırmadığı sayılar ile not edilmelidir . Zira mikoplazma hastalığında kabuk zarını veya kabuğu delebilmiş ancak kabuktan çıkamayan ölü veya canlı civciv sayısında ciddi bir artış olmaktadır .

Yumurta ve civcivlerdeki şu durumlar kuluçka periyodunda nerde bir hata olduğu hakkında bize fikşir verir ;

Erken dönem ölmüş yumurta : Çiftlikte , depoda uygun beklemeyen yumurtalar .

Geç dönem ölmüş yumurta : Kuluçka makinasında kötü şartlar ve bakteri , küf kontaminasyonu .

Çatlak yumurta : Çevirme ve transfer sırasında yumurtanın zarar görmesi

Kapanmamış göbekli civciv : Embriyonun yeterli nem kaybetmemesi , çıkım makinasında kirlilik .

Yumurta içinde küflü ölmüş civciv : Kuluçka makinasının küf yoğunluğu

Kabuğa yapışmış embriyo : Yumurta deposunda düşük nem veya kuluçka makinesinde çevirme eksikliği .

Beyni açık civciv : 5-10 . günler arası makine içi havalandırma azlığı

Çarpık gaga : Kuluçka makine ısı ortalaması yüksekliği , havalandırma azlığı

Kısa bacaklı civciv : Damızlıklarda beslenme hatası

Dört bacaklı civciv : Yumurtaların bezen şiddetli sarsılmaları sonucu oluşur .