Tavuk Aşıları ve Aşı Takvimi

Kanatlı hayvan hastalıkları günümüz kanatlı sektöründe yetiştiricilik yapan üreticilerimizin yılın sonunda kar veya zarar etmelerinde çok belirleyici role sahiptirler . Kümeslerdeki  hastalık masraflarının  azaltılmasında biyogüvenlik , temizlik tedbirlerinin alınmasının yanında bu hastalıklara karşı yapılacak aşılamaların da ayrı bir önemi vardır .

Bilindiği gibi aşı , hastalığa karşı bağışıklık oluşturması amacıyla vücuda verilmek için o hastalığa ait zararsız hale getirilmiş hastalık etkeninden üretilir . Aşıdaki hastalık yapıcı etmen daha sonrasında gerçek hastalık yapıcı etkene karşı vücudun immun sistemini hazırlar . Lokal , hücresel ve humoral bağışıklık sistemlerinin oluşmasına yardımcı olur .  Aşılar ihtiva ettikleri antijene bağlı olarak hastalık etkeninin kanatlıyı hasta etme kabiliyetinin kırar veya çok az hastalık belirtisi olmasına neden olur . Yani aşı yapılan hayvan ne olursa olsun artık hasta olmayacak diye bir şey yoktur . Unutulmamalıdır ki çoğu aşı tam koruma şeklinde değil hastalığın hayvandaki şiddetini sınırlı tutarak hayvanımızın daha az etkilenmesini sağlamaya çalışır . İmmun yanıtı oluşturan ve hastalıkla mücadele eden kanatlı hayvanımızın kendisidir . Aşı  sadece bu immun yanıtın oluşumunu başlatır ve vücudu daha sonra olabilicek hastalıklara karşı tetikte tutmayı sağlar .

CANLI AŞILAR

Hastalık yapıcı mikroorganizmanın şiddetli veya hafif şiddetli alt türlerinden üretilirler . Zayıflatılmış canlı aşılar labrotuar ortamında embriyolu tavuk yumurtasında veya doku kültürlerinde üretilirler . Aşı içerisinde korumayı başlatmaya yetecek kadar etken vardır . Etken hayvanımıza verildikten sonra hayvanın vücudunda üreyerek lenfoid sistemi uyaracak çoğunluğa ulaşır ve vücut ona karşı antikor ve diğer koruyucu elemanları üretmeye başlar . Genellikle  verilen aşı ne kadar şiddetli bir türden yapılmış ise vücutta yarattığı reaksiyon ve buna nazaran koruma o kadar yüksek oluşmaktadır . Ancak aşı etkeninin çok şiddetli olduğu bazı durumlarda örneğin solunum sistemi aşılarında hayvanda istenmeyen bazı reaksiyonlar ve boğulmalar da görülebilmektedir . Bu açıdan aşı seçimlerinde aşının güvenli olması ve kaliteli bir markaya sahip olmasına da dikkat edilmelidir . Canlı aşılar sprey , göze damla , buruna damla , içme suyu , deri altı enjeksiyon şekillerinde uygulanırlar .

İNAKTİF AŞILAR

            İnaktif aşılar hastalık etkenlerinin , hastalık yapma güçlerini koruyarak , infeksiyon yapabilme yeteneklerinin ise ısı veya kimyasal maddelerle yok edilmesi ile hazırlanırlar . Yani inaktive edilmiş olurlar . Vücuda verildiklerinde vücutta üreyip çoğalamazlar . Aşı ile verilen sayı kadardırlar ve  bu miktar ile immun yanıt oluşturmayı hedeflerler . Hayvana deri altı veya kas içi enjeksiyon şeklinde verilebilirler . Uygulandıkları yerde lokal şişkinlik yapabilirler bu normaldir . Aşılamadan sonra hastalık oluşumu söz konusu değildir . İnaktif aşılar çok daha uzun süreli bir bağışıklık oluştururlar . Üretilmeleri ve maliyetleri canlı aşılardan çok daha zor ve pahalıdır . Genellikle yağlı bir bağlayıcı madde ile beraber üretilirler . Bu yüzden sektörde yağlı aşı olarakta bilinmektedir .

Genel bir kural olarak inaktif viral aşılarda özellikle iyi bir immun yanıtın hayvanda şekillenebilmesi için ilk aşılamanın mutlak suretle canlı aşılama yapılması 4 hafta kadar sonrasında ise inaktif aşı ile aşılamanın taçlandırılması işin esasıdır .

                                    AŞI TAKVİMİ ( ÖRNEK )

         Unutulmamalıdır ki aşı takvimlerindeki aşılar kümeslerin bulundukları coğrafya ve o bölgenin hastalık durumuna göre değişiklik gösterecektir . Bu programdaki maddeler her kümese göre değişken olucaktır .

YUMURTACI AŞI PROGRAMI 

24. Haftadan sonra her 8 hafta aralıklar ile İnfeksiyoz Bronşit ve New Castle canlı aşıları tekrarlanmalıdır.