Tavuklarda Beyaz İshal-Pullorum Hastalığı ve Tedavisi?

Tavuklardaki Pullorum Hastalığı özellikle hastalığa sahip , hastalığı yaşıyan veya hastalığı geçirmiş olan damızlık sürülerin yumurtalarından çıkan günlük civcivlere anaçlarından bulaşan yüksek ölüm sayıları ve bulaşıcılıkla seyreden bir hastalığıdır . Hastalığa özellikle yeni yumurtadan çıkmış , günlük dediğimiz civcivler yakalanmaktadır. Ayrıca yapılan birçok çalışma kahverengi tavuk ırklarının civcivlerinin beyaz ırk tavuklara göre hastalığa daha yatkın olduğunu göstermektedir .

Tavuklarda Beyaz İshal-Pullorum Hastalığı Etkeni Nedir ?

Hastalığın etkeni Salmonella ailesine ait olan gram negatif  özellikteki ‘’Salmonella Pullorum’’ dur . Hastalık etkeni olan Salmonella bakterisi çok dayanıklı bir mikroorganizmadır . Dış ortamda hiçbir şeye ihtiyaç duymadan aylarca canlı kalabilmektedir .

Kuluçka makinelerinde ise yıllarca canlı kalabildiği tespt edilmiştir. Başta fenol türevleri olmak üzere tüm dezenfektan maddeler etkeni öldürebilmektedir .Bu amaçla tüm yüzey , yemlik ve suluklar sık sık dezenfektanlı sularla yıkanmalıdır . Bakteri tüm iç organlara yayılır , özellikle karaciğer , böbrekler ve bağırsak kanalına yerleşme ilgisi gösterir .

Tavuklarda Beyaz İshal-Pullorum Hastalığı Nasıl Bulaşır ?

Hastalığın doğal konakçısı tavuk ve hindilerdir . Bulaşma hastalığa sahip damızlık anaçlardan yavruya olabildiği gibi hayvandan hayvana salgılar dışkı ve dışkıya bulaşık yumurtalarlara da olmaktadır . Tavuk bitlerinin dahi hastalığın yayılmasında rol oynayabildiği belirlenmiştir . Enfekte hayvanlar tüm salgı , dışkı ve dışkıyla bulaşık yumurtalarıyla etkeni etrafa saçarlar. Hastalığın hayvanlardaki kuluçka yani bulaştıktan sonra ortaya çıkma süresi 16-21 gündür . Hastalığın öldürücülüğü % 80 dir . Hastalığı atlatsalar dahi hayvanlar ömür boyu taşıyıcı kalırlar ve hastalığı saçmaya devam ederler .

Tavuklarda Beyaz İshal-Pullorum Hastalığı Ne Belirtilere Yol Açar ?

Hayvanlara dış bakılda bakıldığında şu belirtiler görülür ;

• Enfekte hayvanların yumurtalarından çıkan hasta civcivlerde beyaz ishal tipiktir .
• Hasta civcivlerin büyük bir kısmı ilk birkaç günde ölmektedir .
• Ölümler genel olarak ilk 2 hafta görülür .
• Genel bir halsizlik görülür .
• Solunum almada güçlük vardır .
• Yeme suya ilgileri çok düşüktür .
• Büyümeleri normal civcivlere geride seyreder .
• Bu gelişim farklılıklarından dolayı sürü üniform yapıda olmaz .

Ölen hayvanlar içleri açılarak otopsi yapıldığında ;

• Karaciğerleri çok büyümüştür . Üzerlerinde nekrotik alanlar vardır .
• Yumurta sarı kesesi genellikle emilmemiş olur .
• Böbrekler solgun ve genellikle içleri ürat kristalleri doludur .
• Rektumları ishale eklenen bu beyaz ürat kristalleri nedeniyle beyazımtırak bir ishalle dolu olup genişlemiştir .
• Dışkılama deliği etrafındaki tüyler kirli ve beyaz bir renkte ishalle bulaşıktır .

Tavuklarda Beyaz İshal-Pullorum Hastalığı Tanısı Nasıl Koyulur ?

         Karaciğer büyümesi , hayvanın genel hali ve beyaz ishal hastalığın Pullorum olabileceği konusunda şüphelenmemizi gerektirir , ancak kesin tanı için hasarlı doku , ve dışkı örneklerinin labrotuara gönderilmesiyle kesin tanı konmaktadır .

Tavuklarda Beyaz İshal-Pullorum Hastalığı Tedavisi Nasıl Yapılabilir ?

            Hastalığın tedavisinde amaç hastalık belirtilerinin azaltılması ve hayvanların sağlıklarının iyiye gitmesi ve ölümlerin az olmasıdır . Çünkü hastalık etkenini vücuttan tamamen yok edilmesi imkanı maalesef yoktur. Güçlü antibiyotik tedavileri ile hayvanların halsizlik iştahsızlık , gelişim geriliği , ishal gibi durumlarının önüne geçilebilmektedir ancak hastalığın tamamen yok edilmesi mümkün değildir. Antibiyotik tedavisine uzun bir ara verildiğinde tekrar hastalık eski gücüne kavuşup hayvanlarımızda tekrar belirtiler ve ölümler meydana getirebilmektedir .

Salmonella tedavisinde başarılı sonuçları olan antibiyotik grupları ise Amoksisiklin , Doksisiklin , Flumequin , Trimetroprim+Sulfonamid  gruplarıdır .

Tavuklarda Beyaz İshal-Pullorum Hastalığından Korunmada Neler Yapmalıyız ?

• Korunma önlemlerinin temelini civcivlerin Salmonella dan ari bir damızlık işletmesinden temin edilmesi oluşturmaktadır.
• Anaç hayvanlara Salmonella aşıları yapılmış olmalıdır .
• Hayvan pazarlarından alınan hayvanla kümese katılmamalıdır .
• Kümese yabancı kişiler yaklaştırılmamalı ve çalışan dışındaki kişiler içeri sokulmamalıdır .
• Kümes içinde ve kümes dışında giyilen terlik ,çizme, ayakkabılar ayrı olmalıdır . Kümes girişinde değiştirilmelidir.
• Kümese giren çıkan bakıcı kişiler belirli olmalı ve sadece o kümese girmelidirler .
• Modern işletmelerde uygulanan biyogüvenlik kuralları uygulanmalıdır .
• Hastalık etkeni dezenfektanlara duyarlıdır . Yemlikler ve suluklar sık sık dezenfektanlı sularla yıkanmalıdır .
• Yetiştirme dönemleri arası boşlukta kümesteki gübre uzaklaştırılmalı, ardından kümes zemini duvarları yemlik  ve sulukları çok iyi yıkanmalıdır. Yıkama işlemi sonrasında da dezenfektan ilaçlar uygulanmalıdır . (Glutar aldehitler, Quanter amonyum bileşikleri , Formaldehit bileşikleri, Organik asitler)

Hastalık birbirinden ayrı kümeslerde ortaya çıkmışsa hasta sürüyü kesip gözden çıkarmak diğer sürüye bulaşmasını engellemek için en iyi koruma yöntemi olarak görülmektedir.

Tavuk, civciv ve diğer kanatlı hayvanların hastalık, tedavi, beslenme gibi konularında daha fazla bilgi sahibi olmak için sitemizi ve ürünlerimizi inceleme devam edebilirsiniz.