Kanatlılarda Gut Hastalığı ve Tedavi Yöntemi?

Tavuklarda ve hindilerde görülen gut hastalığı, yada Gout olarak da geçen bu hastalık, genellikle erişkin hayvanlarda kan ürik asit miktarının artması sonucuna bağlı olarak iç organlar etrafında ve eklem yerlerinde ürat kristallerinin beyaz beyaz tuz serpilmişcesine birikmesi ile karakterize bir hastalık tablosuyla karşımıza çıkar .Kanatlıların bir metabolizma hastalığıdır .

Eklem formu ve iç organ formu olmak üzeri iki formda seyir eder . Her iki form da ayrı ayrı veya birlikte de görülebilmektedir .

Hastalık etkeni mikroorganizma kaynaklı olmamakla beraber , yüksek protein içerikli yem ile besleme , sodyum bikarbonat zehirlenmeleri , vitamin A eksik alınması hastalığa hayvanı yatkın kılmaktadır . Ayrıca hastalığa mavi ibik sakal ve İB (İnfeksiyoz Bronşitis) gibi enfeksiyon hallerinde de sıklıkla yan belirti olarak rastlanmaktadır .

Gut Hastalığının Başlıca Sebepleri?

• Yüksek proteinli yem ile besleme , (protein seviyesinin % 30’dan fazla olması) .
• Düşük düzeyde yararlanılabilir fosfor ihtivası .
• Özellikle büyüme döneminde kemik gelişiminin desteklenmesi amacıyla yüksek kalsiyumlu yem ile besleme yapma .
• Uzun süreli Vitamin A yönünden zayıf bir yemleme .
• Rasyonda yüksek miktarda sodyum bikarbonat içermesi .
• Rasyonun yüksek D vitamini içermesi .
• Sodyum düzeyinin suda % 0.4 ve yemde 0.8 % seviyesini aşması .
• Hayvanların yeterli temiz suya ulaşamaması , özellikle yaz aylarında .
• Yüksek miktarda mineral içeren su tüketimi ( özellikle kalsiyum ve bakır sülfat) .
• Genç hayvanlara iri taneli kalsiyum kaynakları verilmesi .
• Rasyonda yüksek miktarda tuz (yüzde 0,3’ten fazla) içermesi .
• Gentamisin, nitrofurosonlar ve sülfonamidler gibi antibiyotiklerin kullanımları .
• Nadirende olsa dezenfektanlar ile zehirlenme (kresol ve fenol) durumlarında da guta raslanmaktadır .

Gut Hastalığının Bulaşma Durumu?

İnfeksiyoz bronşit ve mavi ibik infeksiyonlarının böbreklerde meydana getirdiği tahribat haricinde hastalığın bir hayvandan diğerine bulaşma olanağı yoktur . Daha çok beslenme rasyonu kaynaklı sebeplerle ortaya çıkar .

Gut Hastalığının Belirtileri Nelerdir?

Klinik belirti olarak hasta hayvanlarda eklem formu şeklinde , eklemlerde sert bir şişkinlik ve buna bağlı topallık durumu gözlenir . İç organlarda tuz serpilmiş gibi duran ürat kristalleri ile seyreden formunda ise giderek artış gösteren ölüm kayıpları olacaktır . Genel durumlarında ise harekette isteksizlik , halsizlik ve ishal dikkat çeker .

Otopsi Belirtileri?

Ölen hayvanların içini açıp gözlemlediğimizde ise eklem formunda eklem yüzeylerini komple ürat kristallerinin kapladığı gözlenir .

İç organ formda da başta karaciğer, kalp zarı , böbrekler olmak üzere tüm iç organların tuz serpilmiş gibi parlak beyaz renkte ürik asit kristalleri ile kaplı olduğu gözlenir . Böbrek ve üreter kanallarında ciddi taş oluşumları görülebilir. Böbrek yangısı ve böbrek büyümesi yanında böbreklerin yer yer beyaz lekelerle örtülü olduğu ve üreterlerin şişkin, içlerinin üratla dolu olduğu dikkati çeker .

Tanı Nasıl Konulur?

Hastalık bir mikro organizma kaynaklı olmadığı için laboratuar tanıya ihtiyaç duyulmaz . Bir lam üzerine ürat kristalleri alınarak mikroskop altında bakılması ile karar verilebilir . Keza çoğu zaman buna bile gerek yoktur , iç organ ve eklemlerdeki görüntü bu hastalık için büyük oranda doğru tanı yapılmasını sağlar .

Gut Hastalığı Tedavisinde Neler Yapılabilir?

• Tedavi büyük ölçüde gutun altta yatan nedenine bağlıdır . Nedenler giderilince hastalıkta ortadan kalkar .
• Enfeksiyon bir hastalık söz konusu değilse yemin protein oranı derhal düşürülmeli ve etkilenmeyen ve az etkilenen hayvanların korunması sağlanmalıdır .
• Yem rasyonundaki protein oranın % 20 ve altına çekilmesi hastalığa bağlı ölüm kayıplarını azaltacaktır, ancak çok ilerlemiş ve doku harabiyeti çoktan oluşmuş vakalarda kurtarıcı olması beklenmemelidir .
• Yeme vitamin A ilavesi yapmak hastalığın çıkışını önler ve ilerlemiş olaylarda iyileşme sağlar .
• K vitamini de dahil olmak üzere multivitaminler bazen karaciğerin ve böbreklerin normal çalışmasına yardımcı olmak için kullanılır ve gutun kontrolüne yardımcı olabilir .
• Tavukların su ihtiyacı optimum düzeyde karşılanmalı , her zaman önlerinde temiz içilebilir bir su bulunmalıdır .
• Yemin tuz miktarı da iyi dengelenmelidir . Toplam yemin % 0,3 ünden fazlası tuz içermemelidir.